Lief en leed – Verhalen uit de praktijk van de psychotherapeut

Lief en leed – Verhalen uit de praktijk van de psychotherapeut bevat 39 korte, op zichzelf staande getuigenissen over diepmenselijke emoties en thema’s als afscheid, anorexia, depressie, misbruik, zelfmoord, geweld, doodswens, gemis, verdriet, schaamte, (v)echtscheiding, eenzaamheid, ontrouw, parentificatie, pijn, angst, twijfels, machteloosheid. De auteur Peter Rober is klinisch psycholoog en gezinstherapeut bij Context, het centrum voor relatie- en gezinstherapie van het Universitair Psychiatrisch Centrum van de KU Leuven. Verder is hij als hoogleraar verbonden aan het Instituut voor Familiale en Seksuologische Wetenschappen van de KU Leuven. Rober is auteur van verschillende boeken en heeft een blog die dezelfde naam draagt als het boek: Lief en Leed.

De verhalen in het boek zijn stuk voor stuk aangrijpend, herkenbaar, diepgaand, intiem, meeslepend, verrassend en ontroerend, maar altijd authentiek en eerlijk. Het boek gunt ons als lezer een blik achter de schermen van de dagelijkse psychotherapeutische praktijk, op de diepste en meest intieme zielenroerselen van onze cliënten. Het is een collage van verschillende stukjes uit de belevingswereld van cliënten die ons voortdurend een spiegel voorhoudt zodat we als therapeut kunnen stilstaan bij ons eigen handelen, dat handelen ter discussie kunnen stellen en erop kunnen inspelen door bij te sturen waar wenselijk en nodig.

Het boek vormt een warme oproep aan therapeuten om echt te leren luisteren naar de verhalen van cliënten en tussen de regels door te horen wat er niet gezegd wordt. Om niet alleen te horen maar ook te begrijpen, niet te oordelen maar rust uit te stralen, om te helpen het verhaal mee te vertellen, om te helpen dragen en verdragen. Om een veilige ruimte te scheppen waar stil luisteren en oprechte interesse soms meer zeggen dan woorden.

Een cliënt hoopt iets te vinden in psychotherapie. De therapeut kan deze (vaak onuitgesproken) wensen detecteren en omzetten in een constructieve therapeutische alliantie. Meer algemeen hoopt de cliënt op een therapeut die wil luisteren en die er echt durft te zijn, in plaats van iemand die mensen ‘behandelt’. De cliënt wenst als ‘normaal’ gezien te worden in plaats van als ‘gestoord’, hoopt geen etiket opgekleefd te krijgen. Rober vat het zelf als volgt treffend samen: ‘Misschien is dat wat psychotherapie vaak is, niet het oplossen van problemen, niet het genezen van psychische ziektes, maar het kijken in de spiegel die de verhalen je voorhouden. Want is een psychotherapie uiteindelijk niet vaak proberen om ruimte te maken voor de liefde en het leven in het licht van de dreigende dood, in haar diverse gedaanten, en met haar verschillende vermommingen? Het gesprek als reddingsboei, als vangnet, als parachute, als strohalm en vaak ook als laatste hoop’ (p.138-139).

Tussen de regels door lijkt het boek ook een aanklacht tegen de huidige maatschappelijke visie op psychotherapie en een pleidooi het anders aan te pakken, een verschil te maken. Je leest de wens om verder los te komen van de focus op het individuele en te blijven kijken naar de context, te kijken naar krachten en mogelijkheden in plaats van naar tekorten of kwetsbaarheden. Om te verbreden in plaats van te meten en te verengen, om te vertragen en de tijd te nemen, stil te staan in plaats van te versnellen, te luisteren naar wat je niet hoort en te kijken naar wat je niet ziet.

Het boek leest vlot en sleept je als lezer mee waardoor je het in één ruk wilt uitlezen. Het zet aan tot reflectie en het blijft lang na het lezen onder je huid plakken. Een bijzondere en unieke uitgave die niet mag ontbreken in de kast van de systeemtherapeut.

© 2009-2025 Uitgeverij Boom Amsterdam
ISSN 0924-3631

De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding) maar voor reproductie in welke vorm dan ook moet toestemming aan de uitgever worden gevraagd:

Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (postbus 3060, 2130 KB, www.reprorecht.nl) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912. Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).

No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.