De relationele lenigheid van Ellen Aptroot

Samenvatting

Veel systeemtherapeuten van het eerste uur bereiken deze jaren de pensioengerechtigde leeftijd en trekken zich geleidelijk aan terug uit het veld. Daarmee ebt een schat aan ervaring en kennis weg. Een van die pioniers in de Nederlandse systeemtherapie is Ellen Aptroot (1953). Wegens de lockdown in Nederland interviewen we Aptroot via een beeldbelverbinding. In Zwolle is zij werkzaam als systeem(psycho)therapeut, opleider, (leer)supervisor en consultant. Zij was een aantal jaren bestuurslid van de NVRG. Haar werkzaamheden zijn verdeeld over de kinder- en jeugdpsychiatrie en consultatie voor familiebedrijven, en ze voert al 35 jaar een eigen praktijk. Haar opleidingsactiviteiten heeft zij op enig moment gebundeld met haar partner Edu van de Velden, en samen met anderen hebben zij vervolgens de Swolsche School gevormd. Het is een belangrijk centrum geworden voor een waaier aan systemische activiteiten in het oosten des lands. Eraan gelieerd is de Zwolsche Zwerm, dat een trefpunt wil zijn voor systeemtherapeuten die zich laten inspireren door systemisch denken in brede zin, dus met aandacht voor gebieden die belendend zijn aan de systeemtherapie, zoals de kunst, de filosofie of het management. Zoals zal blijken uit dit interview tekent het brede blikveld Aptroot ten voeten uit. ‘De mens in de psychiatrie centraal stellen is mijn rode draad’, zegt zij. En daarbij ‘heb ik altijd het systeemdenken in mijn achterhoofd. Dat is mijn oervorming geweest in die therapeutische gemeenschap, maar ook in mijn gezin van herkomst’. Met anderen schreef zij het boek Relationele lenigheid (Spaander, Aptroot, Franssen & Mulderij, 2020), waarin naar voren komt hoe het systeemdenken het mogelijk maakt om met deze lenigheid te kunnen schakelen tussen protocol en, waar nodig, non-protocollaire behandelingen.