Vechten voor de liefde

Fietsend door de lente in Leuven zwaai ik naar hartelijke gezichten, wandelende collega’s met dezelfde eindbestemming: de EFT-studiedag en boekpresentatie van Vechten voor de liefde – Een eigenwijze kijk op conflicten en partnergeweld. Ik kijk ernaar uit om de logica van situationeel partnergeweld dieper te begrijpen: als protest tegen eenzaamheid en onveiligheid. Waar partnergeweld vaak met misprijzen en afwijzing of zelfs afgrijzen wordt bekeken, biedt EFT immers een heel andere bril, met multifocale glazen van mildheid en mededogen.

Even later bekijk ik vertwijfeld en verdwaald Google Maps. Ben ik links of rechts van de zich vertakkende rivier? Waarom is mijn oriëntatievermogen zo &*%!#$ç? Ga ik nog op tijd zijn? Een opmerkzame hardloper pikt mijn onrust op en jogt me naar de eindbestemming. Geruststellend verzekert hij: ‘Da’s heel normaal hè, dat ge hier verdwaalt, het is hier niet simpel om de weg te vinden, met de Dijle.’ Met een vrolijke zwaai neemt hij afscheid en ik bedenk dankbaar hoe ‘zachte warmte’ ontschaamt, ook als die van een wildvreemde komt.

Terwijl ik dit verslag schrijf, komt het nieuws hard binnen dat Sue Johnson is overleden, de geestelijke moeder van EFT, inspirator van zovelen. Met mij keken honderden EFT’ers ernaar uit om haar in juni 2024 op de EFT World Summit in Haarlem te verwelkomen. Ze vocht tegen kanker en is op 23 april 2024 in Canada overleden.

In de oude kapel van het klooster der Ierse minderbroeders, vind ik een plekje op de eerste rij. Het lentelicht valt door oude glas-in-loodramen op een gevulde zaal. Ik ben betoverd door de fonkelende accessoires van een collega naast mij: gouden oorbellen in de vorm van clitorissen. Een heel klein beetje oorlog van de Belgische rockband Noordkaap bijt de spits af. Frontman Stijn Meuris zingt: ‘Zou het niet, zou het niet, want dit verdriet gaat veel te diep.’

Eerder schreven Migerode en Slootmaeckers (2020) al een praktische gids voor EFT relatietherapeuten. Jef Slootmaeckers, contextueel systeemtherapeut, supervisor en trainer, specialiseerde zich in EFT en geweld en zoekt naar manieren om partnergeweld te benaderen vanuit gehechtheid en liefde. Hij doet dat samen met Lieven Migerode, klinisch psycholoog, relatie- en gezinstherapeut, opleider, supervisor, EFT-trainer. Nu komt er dit toegankelijke boek voor koppels. Op de cover van het boek slingert een rode draad zich rond twee van elkaar afgewende rompen. Zonder hoofden, want inderdaad, hechting is vooral belichaamd. De draad mondt uit in een rood hart dat de twee verbindt:

Zeven terugkerende vragen van koppels in escalatie worden in het boek beantwoord. Het zijn vragen van koppels die op een of andere manier ervaring hebben met partnergeweld. Het boek verheldert hoe geweld en liefde twee kanten van dezelfde medaille kunnen zijn.

1. Is dit partnergeweld?
2. Houden we van elkaar als we elkaar zoveel pijn doen?
3. Wat gebeurt er tussen ons?!
4. Is er iets mis met mij? Is er iets mis met mijn partner? Is er iets mis met ons?
5. Waarom is het zo moeilijk om hierover te praten?
6. Is dit schadelijk voor onze kinderen?
7. Zal dit gevecht ooit stoppen?

Achter in het boek staat een aantal opvallende vaststellingen over partnergeweld, waaronder deze (p. 143): ‘24 procent van de mensen heeft ten minste eenmaal te maken met fysiek geweld in de relatie gedurende zijn/haar leven.’ Het maakt dit toegankelijke boek des te belangrijker. Het gebeurt vaker dan we willen, durven of kunnen toegeven. De groep koppels is beduidend groter dan in de maatschappelijke beeldvorming naar voren komt.

Linne De Loof, klinisch psycholoog, contextueel systeemtherapeut en EFT-therapeut, is de auteur die Migerode en Slootmaeckers geïnterviewd heeft (De Loof et al., 2024). Niemand schrijft zo zacht en teder over de menselijke fragiliteit als zij. Eerder in dit tijdschrift staat ook haar artikel over kwaadheid. Ze geeft ons op het congres een aanmoediging om dicht bij kwaadheid te kunnen zijn: ‘Er is een veilig tussenland waarin kwaadheid verrassend zorgzaam en noodzakelijk kan zijn. Geen emotie om af te leren, maar eentje die ons, net als angst […] of verlangen, iets belangrijks komt vertellen.’

Op het einde van de voormiddag spreken twee gastsprekers ons naar de lunch. Hester Mobach werkt al bijna twintig jaar bij de Waag, een forensische polikliniek in Nederland. Zij geeft traumabehandeling en relatietherapie aan mensen die geweld plegen naar hun partner. Ze heeft EFT binnen haar instelling geïmplementeerd. Met eigen tekeningen neemt ze ons op een bochtige tijdlijn, van ‘Time out’ naar ‘Time in’, mee door de geschiedenis van hulpverlening bij partnergeweld.

Rika Ponnet, seksuologe en relatiebemiddelaar, verontschuldigt zich voor haar lelijke leesbril die ze wel nodig heeft om haar ontroerende tekst met ons te delen. ‘Zou een heel klein beetje oorlog … Een persoonlijke reflectie.’ Op de linker binnenflap van het boek staat haar quote: ‘Ik denk dat ik dit het eerlijkste, meest nuchtere, en tegelijk liefdevolste boek vind dat ik al las over relaties. Het is uniek hoe de auteurs naar de echte donkerte gaan die in zoveel relaties speelt en waarover zelden gesproken wordt – om dan toch de genuanceerde brug naar veerkracht en hoop te maken.’ Ze vertelt hoe niets menselijks ons vreemd is, hoe we angst en vermijding zoals we die van binnenuit kennen, kunnen gebruiken als een basis om onze koppels te begrijpen. Meer nog, het is een basis om hen graag te zien.

In de namiddag brengt Slootmaeckers tot slot een opgenomen livesessie met een koppel in beeld. De liefde tussen hen sloeg om in iets heftig en verbrijzelend pijnlijks, aangejaagd door de angst voor verlatenheid, afwijzing, verwerping. Onder de indruk zie ik hoe hij patronen van partnergeweld bewerkt en hoop brengt. In de video zoekt het koppel samen met Slootmaeckers naar een relatie 2.0. Ik word warm en zacht van hun zoektocht naar een manier om liefdevoller te vechten, om grip te krijgen op waanzinnig pijnlijke patronen. Ik versta hoe de man, opgegroeid in een bikkelharde omgeving, het gevoel ook hier, zélfs hier, de slechte te zijn bijna niet kan verdragen. Het doet waanzinnig veel pijn. En als hij weggaat van dat gevoel, om niet te voelen wat hij voelt, om de gekwetste persoon in zichzelf te beschermen, gaat hij ook weg van zijn partner, wat dan weer voor haar onverdraaglijk is.

De logica van de Dijle begrijpend, vind ik mijn weg naar het station later die avond feilloos terug. Ik denk aan wat Sue Johnson (2021) schreef in het prachtige A meditation on vulnerability, survival, and comfort when there is no escape in april 2021, over de aanwezige liefdevolle andere die we nodig hebben in de donkere nacht van de ziel, als ze verneemt dat ze een zware oogoperatie voor de boeg heeft. Een van de allermooiste dingen die ik ooit las en wel duizend keer herlas: ‘Het is een cliché, maar er is echt maar één manier om de demonen van het leven onder ogen te zien: samen. Dicht bij elkaar, elkaar stevig vasthoudend.’

© 2009-2025 Uitgeverij Boom Amsterdam
ISSN 0924-3631

De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding) maar voor reproductie in welke vorm dan ook moet toestemming aan de uitgever worden gevraagd:

Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (postbus 3060, 2130 KB, www.reprorecht.nl) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912. Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).

No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.